Ψάθινες Αναζητήσεις...........

Έναυσμα-Αφόρμηση

Μετά από μία καλοκαιρινή εξόρμηση στη παραλία, κάποιο παιδί εκδηλώνει έντονο ενδιαφέρον για τις ψάθινες ομπρέλες στη παραλία.Η συζήτηση ξεκινάει ανάμεσα σε μια παρέα παιδιών. Ανταλλάσσουν ιδέες και εντυπώσεις από τις εμπειρίες τους, δείχνουν ενθουσιασμό για τις "περίεργες" αυτές ομπρέλες, ενώ παρατηρούν τις διαφορές με τις κοινές ομπρέλες που χρησιμοποιούν για τη προστασία από τη βροχή. Η εκπαιδευτικός την επόμενη κιόλας μέρα φέρνει στη τάξη ένα ψάθινο καπέλο και παίζει με τα παιδιά ένα παιχνίδι.

Εναλλακτικές παιχνιδιών
1. Ένα παιχνίδι γνωριμίας: κάθε φορά ένα παιδί φοράει το καπέλο στο κεφάλι και μας συστήνεται από την αρχή.
2. Τα παιδιά σχηματίζουν έναν μεγάλο κύκλο και το καπέλο γυρίζει από παιδί σε παιδί με τη συνοδεία ενός λαχνίσματος. Σε όποιο παιδί σταματήσει το καπέλο μας λέει δυνατά ένα αγαπημένο του μέρος που πηγαίνει το καλοκαίρι.
3. Τα παιδιά κάθονται στο πάτωμα σε ένα μεγάλο κύκλο. Το καπέλο μεταφέρεται από κεφάλι σε κεφάλι και όπου σταματήσει, το παιδί που το φορά "μεταμορφώνεται" σε κάποιο αντικείμενο ή ζώο ή πρόσωπο και οι υπόλοιποι μαντεύουμε τι μας παριστάνει.


Μετά το τέλος του παιχνιδιού η εκπαιδευτικός εκδηλώνει ενδιαφέρον για το ψάθινο αυτό καπέλο και μας διηγείται την ιστορία του.

Ιστορία Ψάθινου Καπέλου
Πριν πάρα πολλά χρόνια μία όμορφη κυρία, η κυρία Ελένη Βενιζέλου πήγε ένα μακρινό ταξίδι, σε μια χώρα που την έλεγαν Αυστρία. Εκεί υπήρχαν πολλά φυτά από τα οποία οι κάτοικοι κατασκεύαζαν ψάθινα αντικείμενα. Η κυρία Ελένη αποφάσισε να πάρει μερικά φυτά, όπου το όνομα τους ήταν "Ψάθα".Τα έφερε στην Ελλάδα κάπου σε μία περιοχή της Αθήνας, όπου με τον άνδρα της που ήταν από τους καλύτερους ξυλουργούς άρχισαν να φτιάχνουν ψάθινα αντικείμενα.
Τη τέχνη αυτή συνέχισε ο γιος τους Σπυρίδωνας και έπειτα και τα παιδιά του Σπυρίδωνα. Κάπως έτσι ξεκίνησε η κατασκευή ψάθινων αντικειμένων.

Στη συνέχεια ξεκινάει η συζήτηση για τη χρήση του καπέλου και ειδικά για το ψάθινο καπέλο.
Ερωτήσεις
1. Ποια εποχή φοράμε κυρίως καπέλο;
2. Γιατί το χειμώνα δεν φοράμε ψάθινα καπέλα;
3. Πώς φανταζόμαστε ότι κατασκευάζονται τα ψάθινα καπέλα;

Προτεινόμενες Δραστηριότητες

Α.Παρουσιάζουμε στα παιδιά εικόνες με ανθρώπους που "πλέκουν" το υλικό της ψάθας, καθώς επίσης και εικόνες από διάφορα ψάθινα αντικείμενα(καπέλα, τσάντες, ομπρέλες, έπιπλα, διακοσμητικά για το σπίτι).

Β.Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μας φέρουν αντικείμενα από το σπίτι τους, που είναι κατασκευασμένα από ψάθα. Συλλέγουμε τα αντικείμενα και τα επεξεργαζόμαστε.

Γ.Παίζω με τα συνθετικά της λέξης "Ψάθα". Σε μία καρτέλα γράφω το α΄συνθετικό της λέξης:
-ψα- και ζητάω από τα παιδιά να βρουν λέξεις που να ξεκινούν με τη συλλαβή αυτή( ψαράς, ψαράδικο, ψαροκάικο, ψαλίδι, ψάρι), έπειτα γράφω το β΄συνθετικό της λέξης: -θα- και βρίσκουμε λέξεις που να ξεκινούν με τη συλλαβή αυτή( θάλασσα, θαλασσοταραχή, θάλαμος,θαύμα).

Δ. Τα ψάθινα καπέλα στις ελληνικές και ξένες ταινίες.
Παρουσιάζουμε φωτογραφικό υλικό από ηθοποιούς που φορούσαν καπέλα από ψάθα στις ταινίες.

Τα ψάθινα καπέλα αποτελούσαν είδος διακόσμησης και υψηλής αισθητικής στη παλαιότερη εποχή. Οι γυναίκες συνόδευαν τα σύνολα τους με εκλεκτά καπέλα σε διάφορες αποχρώσεις, ενώ οι άντρες σε κάθε τους καλοκαιρινή έξοδο φορούσαν απαραίτητα ένα ψάθινο καπέλο. Στον κινηματογράφο αποτελούσε απαραίτητο αξεσουάρ που φανέρωνε τη θηλυκότητα μιας γυναίκας και την ωριμότητα ενός άνδρα. Τα ψάθινα αντικείμενα αποτελούν μέχρι και σήμερα πολύτιμο αξεσουάρ.

Ε1. Το κάθε παιδί φέρνει ένα τετράγωνο κομμάτι από ψάθα. Μοιράζουμε άχρηστα υλικά(πανιά, άχρηστα χαρτιά, κοχύλια), κόλλες και ψαλίδια. Φτιάχνουμε ένα δικό μας σχέδιο με τα υλικά και το διακοσμούμε στη τάξη μας.

Ε2. Μπορούμε να φτιάξουμε με τη τέχνη της πλεκτικής ένα σχέδιο.Παίρνουμε κομμάτια από χαρτί βελουτέ ή κάνσον και αφού κόψουμε πολλές λωρίδες, ξεκινάμε να τις πλέκουμε  τη μία μέσα στην άλλη και φτιάχνουμε ένα "χαλί"( βλέπε το παρακάτω σχήμα).

ΣΤ. Τα ψάθινα καπέλα στη τέχνη........

To Ψάθινο Καπέλο
Νικόλαος Λύτρας

Άντρας με ψάθινο καπέλο
Πωλ Σεζάν

Περίπατος στην παραλία
Joaquin Sorolla y Bastida

Στη βάρκα
Έντουαρντ Μανέ

Αυτοπροσωπογραφία με Ψάθινο Καπέλο
Βίνσεντ Βαν Γκογκ

Κορίτσι με το ψάθινο καπέλο
Πιερ Ογκίστ Ρενουάρ

Γυναίκες που κάνουν ηλιοθεραπεία
Sir John Lavery

Ζ. Επισκεπτόμαστε ένα εργαστήριο καλαθοπλεκτικής και βλέπουμε από κοντά τη τέχνη αυτή. Φωτογραφίζουμε, κάνουμε ερωτήσεις στους τεχνίτες, ενώ μπορούμε να συμμετέχουμε σε απλές εργασίες.

Η. Αναζητούμε στο διαδίκτυο εικόνες από ψάθινα αντικείμενα, τις εκτυπώνουμε και ομαδοποιούμε τις εικόνες ανάλογα με το αν τα αντικείμενα είναι παλιά και σύγχρονα. Έπειτα δημιουργούμε ένα ομαδικό κολάζ.

Θ. Μπορούμε να δημιουργήσουμε μια γωνιά μέσα στη τάξη με όλο το φωτογραφικό υλικό και με τα αντικείμενα που συγκεντρώσαμε στη τάξη μας. Γράφουμε σε καρτέλες τα ονόματα των αντικειμένων και τις τοποθετούμε κάτω από το καθένα. Δίνουμε έναν τίτλο στη γωνιά μας, τον οποίο γράφουμε σε χαρτόνι και τέλος προσκαλούμε γονείς και συμμαθητές να επισκεφτούν τη τάξη μας.