ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

     

ΔΙΑΒΑΖΩ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ

Από τη βρεφική ηλικία σύμφωνα με τον J.Piaget και τον J.Bruner, τα παιδιά αναπτύσσουν μια ειδική σχέση με το βιβλίο, καθώς η γλώσσα και η σκέψη συγκλίνουν. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά έρχονται σε επαφή με πάνινα βιβλία, με βιβλία-αντικείμενα και με βιβλία 3-4 σελίδων. Στο εμπόριο κυκλοφορούν ενδιαφέροντα βιβλία, τα οποία μπορούμε να αγοράσουμε. Στην αρχή δίνοντας ένα βιβλίο, αυτό μπορεί να καταστραφεί πολύ εύκολα, καθώς τα παιδιά αυτής της ηλικίας χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο τα χέρια τους, το στόμα τους, την όσφρηση τους. Είναι ένας τρόπος να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους. Καταστρέφοντας ένα βιβλίο τα παιδιά αισθάνονται ευχαρίστηση, διότι είναι το παιχνίδι με το οποίο εκφράζουν τις ανάγκες τους.Δεν είναι κακό να καταστραφεί ένα βιβλίο στην αρχή, όπως επίσης σημαντικό  είναι να μην αποδοθεί καμία ευθύνη στο παιδί. Τα βιβλία θα πρέπει να είναι εύχρηστα, να μπορούν να πλυθούν και να καθαριστούν , ενώ λευκές σελίδες είναι μία πολύ καλή λύση. Σταδιακά τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν τη λεπτή τους κινητικότητα, γεγονός που βοηθάει στο να μάθει το παιδί να κρατάει ένα βιβλίο στα χέρια του. Στην ηλικία των 3-4 ετών ξεκινάει η αφήγηση βιβλίων, τα οποία θα πρέπει να είναι επιλεγμένα από τον εκπαιδευτικό ή γονέα. Χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένα βιβλίο, για να θεωρηθεί κατάλληλο είναι: να είναι εικονογραφημένο, να έχει μικρό και σύντομο κείμενο, η γραμματοσειρά καλό θα ήταν για αρχή να είναι ευδιάκριτη και αρκετά μεγάλη, να είναι παιγνιώδης και ευχάριστο στα παιδιά, ώστε να μπορούν να πραγματοποιηθούν κάποιες βασικές δραστηριότητες, να έχει ένα βασικό θέμα και οι στόχοι να είναι κατάλληλοι για την ηλικία. 

Τα παιδιά σταδιακά πρέπει να μάθουν να επιλέγουν μόνα τους τα βιβλία που θέλουν να ξεφυλλίσουν ή να διαβάσουν, ενώ οφείλουμε να αφήσουμε το παιδί να επεξεργαστεί το βιβλίο. Μπορεί ένα βιβλίο να μην έχει ιδιαίτερο νόημα για εμάς, έχει μεγάλη σημασία όμως για το παιδί. Σημαντικό είναι να διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά μας, καθώς μέσω της αφήγησης μικρών ή μεγάλων ιστοριών τα παιδιά ταυτίζονται και δίνουν λύση σε κάποιο πρόβλημα τους, λύνουν πιθανές απορίες τους, αντιμετωπίζουν καταστάσεις, καταπολεμούν τους φόβους τους και το άγχος τους, ενώ το πιο σημαντικό το οποίο αγνοούμε πολλές φορές είναι η ψυχαγωγία τους. 

Παρακάτω υπάρχουν προτεινόμενες ιδέες, για να προσεγγίσουμε τη Φιλαναγνωσία.

Α. Το κάθε παιδί έχει φέρει από το σπίτι του το αγαπημένο του βιβλίο και συζητάμε σε κύκλο τι μας αρέσει περισσότερο από αυτή την ιστορία. Επεξεργαζόμαστε το εξώφυλλο, τα χρώματα, τις εικόνες και το κείμενο. Τέλος σε ένα λευκό χαρτί το κάθε παιδί ζωγραφίζει ποια ιστορία από αυτές που συζητήσαμε του άρεσε περισσότερο και βγάζουμε το δημοφιλέστερο βιβλίο.

Β. Αφού επιλέξαμε το δημοφιλέστερο βιβλίο, διαβάζουμε την ιστορία του και συζητάμε βασικές λεπτομέρειες του. Στη συνέχεια έχουμε εκτυπώσει κάποιες εικόνες του βιβλίου σε μέγεθος Α3 και τις δείχνουμε στα παιδιά. Έπειτα τους ζητάμε να θυμηθούν μια μικρή ιστορία για την εικόνα και στο τέλος να τις βάλουν σε μία χρονική σειρά, έτσι όπως τις είδαμε στο βιβλίο.

Γ. Σε ένα μεγάλο καλάθι έχουμε τοποθετήσει τετράγωνα κομμάτια σε μέγεθος Α3, όπου απεικονίζεται κάτι που να ταιριάζει με την ιστορία μας και που θα μπορούσε να αποτελεί εικόνα του βιβλίου μας. Ζητάμε από τα παιδιά να φτιάξουν την εικόνα σε μορφή παζλ και έπειτα να φτιάξουν μια μικρή ιστορία. Σε ποιο σημείο της αφήγησης θα μπορούσαμε να προσθέσουμε την εικόνα με τη μικρή μας ιστορία;

Δ. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε το βιβλίο και να εκφραστούν τα παιδιά θεατρικά, με τη συνοδεία της κατάλληλης μουσικής.

Ε. Χωρίζουμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες και ζητάμε από τη κάθε ομάδα κάτι διαφορετικό, όπως: η πρώτη ομάδα να ζωγραφίσει τον συγγραφέα όπως τον φαντάζεται, η δεύτερη να ζωγραφίσει έναν βασικό ήρωα της ιστορίας μας και η τρίτη να ζωγραφίσει τους υπόλοιπους ήρωες. Καλό είναι η κάθε ομάδα να εργαστεί με διαφορετικά υλικά. Στο τέλος παρουσιάζουμε τα έργα μας και συζητάμε για το αποτέλεσμα. Σε κάθε έργο τα παιδιά πρέπει να δώσουν έναν δικό τους τίτλο. 

ΣΤ. Συζητάμε για την ιστορία μας και συγκεκριμένα αναφερόμαστε στο τι θα θέλαμε να αλλάξουμε και γιατί. Έπειτα τα παιδιά ζωγραφίζουν δικές τους εικόνες με τον βασικό ήρωα της ιστορίας και μας τις παρουσιάζουν. Δίπλα από κάθε εικόνα ο εκπαιδευτικός μπορεί να καταγράψει αυτά που περιγράφει το παιδί. Στο τέλος συρράπτουμε όλες τις εικόνες και δημιουργούμε το δικό μας βιβλίο,δίνοντας έναν τελικό τίτλο, γράφουμε τα ονόματα μας και το σχολείο μας. Μπορούμε να στείλουμε ταχυδρομικά το δικό μας βιβλίο στον συγγραφέα και να του κάνουμε ένα δώρο. 

Η. Επιλέγουμε κάποιες λέξεις της ιστορίας μας και εξηγούμε στα παιδιά πως το βιβλίο αυτό έχει ένα μικρό ελάττωμα. Κάθε φορά που κάποιος το διαβάζει, μερικές λέξεις χάνονται και η ιστορία δεν έχει νόημα. Διαβάζουμε μερικά αποσπάσματα, έχοντας βγάλει βασικές λέξεις της ιστορίας. 

Ζητάμε από τα παιδιά να βρουν δικές τους λέξεις και να τις αντικαταστήσουμε στην ιστορία, ώστε να αποκτήσει και πάλι νόημα.

Θ. Παίζουμε με έναν διασκεδαστικό τρόπο, έχοντας ως στόχο μας τους βασικούς ήρωες της ιστορίας μας. Αν η ιστορία μιλάει για δυο ήρωες που δεν τα πάνε και πολύ καλά μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα στο παραμύθι: Τριγωνοψαρούλης εναντίον Μεγάλου Καρχαρία, ζητάμε από τα παιδιά να φτιάξουν την αλυσίδα της φιλίας, η οποία θα τους ενώσει. Γράφουμε σε χαρτί κάνσον λέξεις οι οποίες προτείνονται από τα παιδιά και που να έχουν σχέση με τη φιλία. Έπειτα τις κόβουμε και τις συρράπτουμε με τη σειρά ώστε α σχηματίσουμε μία μεγάλη αλυσίδα με λέξεις. Από τη μία μεριά έχουμε τη φιγούρα του ενός ήρωα και από την άλλη μεριά την άλλη φιγούρα. Ενώνουμε τους ήρωες με τη δική μας αλυσίδα φιλίας.

Ι. Φτιάχνουμε σε χαρτί του μέτρου το τέλος της ιστορίας μας, όπως εμείς το φανταζόμαστε και όπως εμείς θέλουμε να είναι.